Peşeyiler kimdir?

Peşeyiler ya da Peşeiler (Farsça پشه‌ای), Afganistan'ın özellikle kuzeydoğu bölgesinde, Kapisa, Nangarhar ve Lagman vilayetlerinde ve Pakistan'ın Hayber-Pahtunhva eyaletinde yaşayan, Hint-Avrupa dil ailesinin Dard dilleri grubunda yer alan Peşeyice olarak adlandırılan dili konuşan bir etnik-dinsel gruptur. İkinci dil olarak da Peştuca konuşulur.

Peşeyi halkının büyük çoğunluğu Sünni Müslüman olup ve genellikle "Kuhistani" olarak adlandırılır, küçük bir azınlık ise Nizari,İsmaili'dir. Genelde hayvancılık ve kereste işi ile uğraşmaktadırlar.

Peşeyiler nerede yaşarlar? 

Peşeyiler çoğunlukla Laghman ve Nangarhar'ın kuzey kesimlerinde, ayrıca Kunar, Kapisa, Parwan, Nuristan ve biraz da Panjshir'de bölgesinde yoğunlaşmıştır. Bazıları Pashai'nin eski Gāndhārī'nin torunları olduğuna inanmaktadır. Peşeyi toplulukları kuzeybatı Pakistan'ın Chitral bölgesinde de yaşarlar.

Peşeyi dilleri

Peşeyice veya Peşeice olarak da bilinen - Afganistan'ın Kapisa, Laghman, Nuristan, Kunar ve Nangarhar illerinin bazı bölgelerinde Pashai halkı tarafından konuşulan bir dil grubudur. Hint-Aryan dillerinin Dardic şubesine aittir. Pashayi dillerinin 2003'ten önce yazılı bir formu bulunmamaktaydı. Bu dilin dadece %30'luk bir sözcük benzerliği olan, karşılıklı olarak anlaşılmaz dört çeşidi vardır. Bunlar:

• Kuzeydoğu: Aret, Chalas (Chilas), Kandak, Korangal, Kurdar lehçeleri
• Kuzeybatı: Alasai, Bolaghain, Gülbahar, Kohnadeh, Laurowan, Najil, Nangarach, Pachagan, Pandau, Parazhghan, Pashagar, Sanjan, Shamakot, Shutul, Uzbin, Wadau lehçeleri
• Güneydoğu: Damench, Laghmani, Sum, Yukarı ve Aşağı Darai Nur, Wegali lehçeleri
• Güneybatı: Ishpi, Isken, Tagau lehçeleri

Dilin grameri 2014 yılında doktora tezi olarak yazılmıştır.

Kaynak ve İngilizce Aslı — https://en.wikipedia.org/wiki/Pashayi_people

İskandinav Mitolojisinin Kurnaz ve Hilekar Tanrısı Loki Kimdir?

Loki , İskandinav mitolojisinde şeklini ve cinsiyetini değiştirme yeteneğine sahip kurnaz bir düzenbazdır. Babası Fárbauti adlı dev olmasına rağmen, Aesir yani Tanrılar Kabilesi arasında yer almıştır ve büyük tanrıların yoldaşı olarak temsil edilmiştir. 

Loki, zekice planlarıyla Odin ve Thor'a yardım eder. Fakat bazen hem onlar hem de kendisi için utanç ve zorluklara neden olur. Ayrıca tanrıların ziyafetlerine davetsiz girip içkilerini isteyerek onların düşmanı olarak da görünmüştür. 

Loki, Tanrı Balder'in ölümünün sebep olduğu için ceza olarak oğlunun bağırsakları kullanılarak bir kayaya bağlanmıştır. Bu yönüyle Yunan mitolojisindeki Prometheus ve Tantalus'a benzetilmektedir. Ayrıca Prometheus gibi Loki de ateş tanrısı olarak kabul edilir.

Loki ne tanrısıdır?

Loki'nin asıl amacı her zaman kaos yaratmak olduğu için ne tam olarak iyi ne de kötü olduğu düşünülen düzenbaz bir tanrı olarak kabul edilir. Babası bir dev olmasına rağmen hala Aesir üyesi sayılır. 

Loki hikayelerinin kaynağı nedir?

Loki'nin Hıristiyanlık öncesi İskandinavya'daki durumu diğerlerine nazaran daha belirsizdir. Loki hakkında bilinenlerin çoğunun geldiği ortaçağ kaynakları, diğer İskandinav tanrılarından farklı olarak bir kült olduğunu kanıtlamamaktadır. Ayrıca Loki ismi de yer adlarında geçmemektedir.

Loki'nin çocukları kimdir?

Ölüm tanrıçası Hel, dünyayı çevreleyen yılan Jörmungand ve kurt Fenrir (Fenrisúlfr) dişi dev Angerboda ve Loki'nin çocuklarıdır. Odin'in sekiz ayaklı atı Sleipnir'i doğurduğu için de kredilendirilir. Ayrıca Odin'in sekiz ayaklı atı Sleipnir'in de Loki'nin çocuğu olduğu belirtilmektedir. 

İskandinav mitolojisindeki Loki ile Marvel filmlerindeki Loki aynı karakter mi?

Marvel çizgi romanları ve filmlerinin kurnaz karakteri Loki'si İskandinav mitolojisinden türetilmiştir. Mitolojik karakter ile arasındaki en büyük fark Marvel evreninde Thor'un evlatlık kardeşi ve Odin'in oğlu olarak tasvir edilmesidir. İskandinav mitolojisinde Loki, sadece Aesir tanrıları Thor ve Odin'in yoldaşı olarak temsil edilir.

Kaynak ve İleri Okumalar

Loki | Mythology, Powers, & Facts | Britannica: https://www.britannica.com/topic/Loki